Cây Quỳnh cành Dao

Hoa Quỳnh- Photo by Milou

...Hồi trưa ngủ mơ mơ màng màng, thấy nhớ nhà kinh khủng. Ở quê vào mùa hè thường có gió nồm vào buổi trưa, mát lắm. Chủ nhật nào nằm ngủ trưa anh cũng thấy nhớ nhà. Nó giống như ở nhà vậy mà. Tiếc là không được về quê nhiều.

Cả ngày hôm nay anh thấy nhớ em kinh khủng. Nhưng mà không có vào mạng nên không biết làm sao. Ngồi nghe nhạc càng nhớ hơn. Nhất là nghe bài "Last summer day".

Em biểu anh nói về cái chuyện cây quỳnh cành dao hả? Anh cũng biết, nhưng để viết một bài về nó thì những điều anh biết chưa đủ. Chỉ biết đại khái vậy mà. Hồi xưa anh có đọc sách "Mùa xuân và phong tục Việt Nam" và sách "Hỏi đáp về thực vật", nhưng quá lâu rồi, có khi vài chục năm rồi, và người ta cũng nói không nhiều. Có lẽ để tìm thêm tư liệu thì mới viết được. Nhưng anh chỉ nói đại khái những gì còn lại trong cái đầu lú lẫn này thôi. Có viết thì để từ từ vài hôm đã.

Câu chuyện cũng na ná như những chuyện thần tiên bị đọa đó mà.

Hồi xưa trên trời có một đôi tiên yêu nhau. Nhưng phép trời thì không cho yêu nhau nên họ trốn xuống trần gian. Ngọc Hoàng sai người đi tìm và bắt được họ. Để trừng phạt họ, Ngọc Hoàng bắt họ biến thành 2 loại cây. Cô tiên nữ tên Quỳnh nên cây đó đặt tên là cây Quỳnh. Còn anh chàng tiên kia tên Giao.

Người trần gian thấy thương cho tình yêu của họ nên khi trồng cây quỳnh thường đặt cạnh cây cành giao. Ý nói dù trong hoàn cảnh nào cũng không chia cắt được họ. Nếu trồng cây quỳnh mà không có cây cành giao thì coi như... thiếu!

Hồi xưa đến giờ, chuyện cha mẹ ép duyên con cái đã làm cho quá nhiều người mang những nỗi đau suốt đời. Và những câu chuyện như thế này là những ước mơ rất chính đáng của con người. Không phản kháng lại cái ý tưởng "cha mẹ đặt đâu..." nổi, họ bèn đặt ra những câu chuyện như vậy... Rõ ràng dù ông bà mình có quan niệm phong kiến cực đoan thế nào đi nữa, thì những khao khát chính đáng cũng luôn tồn tại trong họ. Vì vậy mới có những chuyện như cây quỳnh cây giao.

Rồi sau đó những cụm từ như "thanh mai trúc mã", "tiên đồng ngọc nữ", cây quỳnh cành giao" thường để chỉ những mối tình đẹp. "Một vùng như thể cây quỳnh cành giao" - Kiều.

Cả hai cây này đều thuộc họ xương rồng. Cây quỳnh thì thân cũng là lá, nên không có cành. Cây giao không có lá, chỉ có cành (thực ra lá của nó giống như cành vậy), nên nếu trồng xen với nhau tạo nên một sự bổ sung hoàn hảo, đủ cành đủ lá...

Ông bà mình cũng ghê đó chứ, em há!

...

Miền Cát Trắng - 27/6/2004

Cành Dao, Pencil Cactus - Photo by Pugbuddy